AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI
ŞABRAN RAYON
İCRA HAKİMİYYƏTİ

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin yanında sosial-iqtisadi sahə ilə bağlı keçirilmiş müşavirə ilə əlaqədar Şabran rayonunda 2019-cu ilin birinci yarısında görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələr haqqında 

 Şabran rayon İcra Hakimiyyəti başçısı cənab Asif  Hüseynovun hesabat      

MƏRUZƏSİ

       İyul ayının 31-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin yanında sosial-iqtisadi sahə ilə bağlı müşavirə keçirilmişdir. Cənab Prezident iclası giriş nitqi ilə açaraq bildirmişdir ki, 2019-cu il ölkəmiz üçün uğurlu il olmuşdur. Bu ilin birinci yarısında əldə edilmiş ümumi iqtisadi vəziyyət müsbətdir və bu, özünü rəqəmlərdə də əks etdirir.
           İqtisadiyyatımız bu ilin 6 ayında 2.4 faiz, qeyri-neft sektoru 3.2 faiz, qeyri-neft sənayesi 15.7 faiz artmışdır.
           Kənd təsərrüfatında da rekord göstərici əldə edilib. Kənd təsərrüfatı bu ilin 6 ayında 13 faiz, xüsusilə də bitkiçilik 25 faiz artmışdır.
          Ticarət dövriyyəsində 20 faiz, qeyri-neft ixracında 15 faiz artım olmuşdur.  6 ayda ölkə iqtisadiyyatına 6 milyard dollardan çox sərmayə qoyulub. İnflyasiya cəmi 2.5 faiz olmuş, əhalinin gəlirləri 6.6 faiz artmışdır. Büdcə daxilolmaları Vergilər Nazirliyinin, Dövlət Gömrük Komitəsinin xətti ilə 440 milyon manatdan çox artmışdır.
           Cənab Prezident iclasda qeyd etmişdir ki, sosial sahə bizim üçün prioritet sahədir və hər zaman diqqət mərkəzindədir.
        Bu ilin əvvəlindən çox böyük sosial paket təsdiqlənmiş və 4 milyondan çox insanı əhatə etmişdir. Minimum əmək haqqı 2 dəfə (130 manatdan 250 manata) artmış, pensiya 116 manatdan 200 manata çatdırılmışdır. Sosial müavinətlər 2 dəfə, məcburi köçkünlərə verilən müavinət isə 50 faiz artırılmışdır.
        2019-cu ilin ötən 6 ayında rayonumuzun da iqtisadiyyatı uğurla inkişaf etmiş, iqtisadiyyatın bütün sahələri üzrə müsbət dinamika olmuşdur. Rayonda məhsul buraxılışının həcmi 110 milyon manat olmuşdur. Ümumi məhsul buraxılışının 60 milyon manatı - 54.7 faizi kənd təsərrüfatının, 15.7 milyon manatı - 14.3 faizi sənayenin, 17.6 milyon manatı – 16.1 faizi tikintinin, 15.2 milyon manatı - 14 faizi ticarətin və 1000 manatı - 0.91 faizi nəqliyyat və rabitə sektorunun payına düşür. Ümumi məhsul buraxılışında qeyri-dövlət sektorunun xüsusi çəkisi 95.5 faiz təşkil edir.
         Rayonda sahibkarlıq subyektlərinin sayı da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 178 vahid artaraq 6283-ə çatmışdır. Bu ilin birinci yarısında 4 özəl müəssisə yaradılmışdır ki, bununla da yaradılan özəl müəssisələrin sayı 168-ə çatmışdır.
            2019-cu ilin birinci yarısında 220 iş yeri açılmışdır ki, bunun da 214-ü daimi iş yerləridir.
         Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən bu ilin 6 ayı ərzində rayonumuzda 7 investisiya layihəsinə 103 min manat kredit verilmişdir. Bu layihələrin icrası nəticəsində 8 yeni iş yeri yaradılmışdır.
        2019-cu ilin birinci yarısında rayonda sənaye fəaliyyəti ilə məşğul olan subyektlər tərəfindən istehsal edilmiş və göstərilmiş xidmətlər 15.7 milyon manat olmuşdur. Ümumi istehsalın 11.8 milyon manatı, 75 faizi sənaye malları istehsalından, 3.9 milyon manatı, 25 faizi sənaye xarakterli xidmətlərdən ibarət olmuşdur. Məhsul istehsalı və xidmətlərin ümumi həcminin 25 faizi dövlət mülkiyyətinin, 75 faizi  xüsusi mülkiyyətin payına düşmüşdür.
         Rayonda fəaliyyət göstərən emal müəssisələri tərəfindən 17.2 min ton  un və kəpək məhsulları, 50.5 min deka litr spirtli içkilər istehsal edilmiş və 24 kv.metr xalça toxunmuşdur. Əvvəlki dövrlərdə yaranmış ehtiyatlar da nəzərə alınmaqla istehsalçı müəssisələrin anbarlarında iyulun 1-i vəziyyətinə 141.7 min manatlıq hazır məhsul qalmışdır.
            Emal sənayesi istehsalın həcmi əvvəki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 1.4 milyon manat, 13.6 faiz  artmışdır.
            İlin əvvəlindən 38.2 min kvt/saat elektrik enerjisi, 19.2 milyon kub metr qaz, 0.6 min Qkal istilik enerjisi, 547.7 min kub metr su paylanmışdır.
        Cari ildə rayonda 60 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edilmişdir ki, bunun da 51.4 milyon manatı heyvandarlıq, 8.6 milyon manatı bitkiçilik sahəsinə aiddir.
         Rayonda kənd təsərrüfatı bitkilərinin ümumi əkin sahəsi ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1029 hektar, yəni 5.5 faiz artaraq 19562.8 hektar olmuşdur. Rayonun təsərrüfatlarında 665 hektar, 4.7 faiz çox dənli və paxlalı bitkilər əkilmişdir. Bu ilin məhsulu üçün 13555.9 hektar taxıl ötən ildən 318.6 hektar çox, 1088 hektar sahədə 40 dəfədən artıq qarğıdalı bitkisi əkilmişdir. Rayonun təsərrüfatlarında 113 hektar kartof, 518 hektar tərəvəz və bostan bitkiləri, 686.2 hektar yem bitkilərinin əkini qeydə alınmışdır.
             2019-cu ilin məhsulu üçün rayonda əvvəlki ildən 1198 ton çox, yəni 32.4 min ton taxıl istehsal edilmiş, məhsuldarlıq 24 sentner olmuşdur.
             Rayonun fermerləri tərəfindən 244.8 ton kartof, 457 ton tərəvəz və 3021.4 ton yonca məhsulu istehsal edilmişdir.
          Rayonda qeydiyyatda olan 3183 hektar meyvə bağından ötən ildən 2 dəfə çox 721 ton meyvə istehsal edilmişdir. Kənd təsərrüfatı bitkilərinin istehsalı davam edir.
             2019-cu ilin birinci yarımili ərzində rayonda 24 min baş iribuynuzlu, 48.5  min xırdabuynuzlu və 1.5 milyon baş quş qeydə alınmışdır.
           Cari ilin 6 ayında rayonda 16 min ton ət, o cümlədən, 11.8 min ton quş əti, 7.6 min ton süd və ötən ildən 1.4 milyon çox, yəni 4.6 milyon ədəd yumurta istehsal edilmişdir.
           Rayonda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına subsidiyaların verilməsi davam etmişdir. 2019-cu ilin 6 ayı ərzində fermerlər tərəfindən 70 faiz güzəştlə 1644.35 ton gübrə alınmışdır.
              İl ərzində qeydə alınan 178 arıçılıq təsərrüfatına 5769 arı ailəsi üzrə 57.6 min manat subsidiya verilmişdir.
2018-2019-cu təsərrüfat ili üçün 3611 nəfər kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına becərdikləri 6778.93 hektar buğda, 3709.76 hektar arpa sahəsinə və 2472.52 hektar ərazidə əkdikləri digər əkmələrə görə 919217 manat vəsait verilmişdir.
             Cənab Prezident iclasdakı nitqində kənd təsərrüfatında rekord artım olduğunu, xüsusilə bitkiçilik sahəsində bu göstəricilərin artdığını vurğuladı.                      Həmçinin kənd təsərrüfatına qoyulan investisiyalar, aparılan islahatlar, verilən subsidiyalar, bu sahəyə elmi yanaşmanın tətbiqi öz müsbət nəticəsini verməkdədir. Cənab Prezidentin tapşırığına əsasən kənd təsərrüfatında elektronlaşmanın aparılması, bu sahənin dürüstləşdirilməsi, şəffaflığın artırılması tədbirləri davam edir.
             Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinin dəstəyi ilə avqust ayının 2-də Xaçmaz şəhərində icra nümayəndələri, bələdiyyələr və aidiyyatı qurumların iştirakı ilə regional iclas keçirilmiş və torpaq payçılarının, fermer təsərrüfatlarının və ailə-kəndli təsərrüfatlarının dürüstləşdirilməsi və Nazirliyin elektron bazasında qeydiyyata alınma barədə ciddi tapşırıqlar verilmişdir.
Bu istiqamətdə hal-hazırda rayonda 3626 nəfər təsərrüfat sahibi subsidiya informasiya sistemində qeydiyyatdan keçmiş və işlər davam etdirilir.
Şabran şəhərində 2019-cu ilin 6 ayında bir sıra təmir-tikinti işləri aparılmışdır. Şəhərin H.Əliyev prospekti, M.Ə.Rəsulzadə, A.Mirzə, Z.Əliyeva küçələrində və “Şəhidlər Xiyabanı”nda cəmi 100 m bardür qoyulmuş, 139 kv.m sement məhlulu ilə suvaq işi, 198 kv.m ağlayla üzlənmə işi aparılmış və piyada yollarına 220 kv.m tamet piltə döşənmişdir.
Şəhərin M.Ə.Rəsulzadə küçəsində 2 saylı və Nizami küçəsindəki 13 saylı yaşayış binalarının ümumilikdə 1223 kv.m dam örtüyü yenilənmişdir.
                 Cari ilin 6 ayı ərzində şəhərin H.Əliyev prospekti, M.Ə.Rəsulzadə, A.Mirzə, İ.Qayıbov, Meliorator, S.Vurğun və M.Nəzirov küçələrində ümumilikdə 69.3 min kv.m asfaltla və şəhərin 5 küçəsində 14.3 min kv.m çınqıl-qum daşla təmir işləri görülmüşdür. Şəhərin küçə, park və meydanlarında işıqlandırma işləri davam etmişdir. Ümumilikdə 320 m yeraltı naqil dəyişdirilmiş və 90 ədəd elektrik lampaları qoyulmuşdur.
Cari ilin 6 ayı ərzində rayonda infrastruktur layihələri davam etdirilmişdir.
          “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” çərçivəsində 39 km uzunluğunda Şabran-Çayqaraqaşlı-Hacıqaraqaşlı-Udulu avtomobil yolunda asfalt-beton örtüklə alt qatın tikintisi davam edir. 25 km uzunluğunda olan, 5 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Şabran-Ceyranlı-Əmirxanlı-Qazbabalı yolunda asfalt-beton örtüyünün alt qatı tikilmiş, üst qatın tikintisinə başlanılmışdır. 23 km uzunluğunda, 8 yaşayış məntəqəsini birləşdirən Şabran-Düzbilici-Qorğan-Çinarlar yolunda yol yatağının hazırlanması işləri aparılır. 1655 nəfər əhalinin yaşadığı Uzunboyad yolunun əsaslı tikintisi başa çatmış, yol asfalt-beton örtüklə tikilərək əhalinin istifadəsinə verilmişdir.
Şabran Elektrik Şəbəkəsi tərəfindən də 2019-cu ilin 6 ayı ərzində 10/0.4kV-luq transformator məntəqələrinə və 110/35/10/6 kV-luq yarımstansiyalarda cari təmir işləri aparılmışdır. Elektrik Şəbəkə tərəfindən rayonun Qorğan, Ağalıq, Düz Bilici, Gəndov kəndlərində 10 kV-luq, Xəlfələr, Çaraq kəndlərində 6 kV-luq xətlərində ümumilikdə 2 km naqil çəkilmiş, 23 ədəd dayaq dəyişdirilmişdir.
Gəndov, Pirəmsən, Dəvəçi, Padar, Rəhimli, Günəşli kəndlərində 0.4 kV-luq hava xətti üzrə 6.7 km ÖİN kabeli çəkilmiş, 230 ədəd dayaq yenilənmişdir. Rayon üzrə 10/04kV-luq transformator məntəqələri üzrə 60 ədəd transformator məntəqəsində cari təmir işləri aparılmış, 10 ədəd 0.4 kV-luq ayırıcı xətt çəkilmişdir. İstehlak olunan elektrik enerjisinin dəyəri 90.2 faiz ödənilmişdir.
             Rayon Qaz İstismar Sahəsi tərəfindən rayonun Uzunboyad, Gəndov, Rəhimli, Şahnəzərli, Ağalıq, Giləvar kəndləri üzrə 2460 m korroziyaya uğramış borular və 1015 ədəd fərdi qaz tənzimləyicisi, 142 ədəd kran yenisi ilə əvəzlənmiş, 735 ədəd qaz sızması aradan qaldırılmışdır. Təbii qazın dəyəri 110.9 faiz (əhali üzrə 118 faiz) ödənilmişdir.
Şabran Su-Kanal sahəsi 2019-cu ilin ötən dövrü ərzində rayonun Aygünlü kəndində qəza vəziyyətində olan 50 m uzunluğunda su borusu və su nasosxanasını yeniləmiş, Rəhimli kəndində isə 1800 m su borusu, Gəndov və Giləvar kəndlərində də su xətləri dəyişdirilmişdir.
Şabran rayon Suvarma Sistemləri idarəsi tərəfindən bu ilin 6 ayı ərzində 220 km suvarma arxı, 13 km kollektor lildən təmizlənmiş, 56 ədəd hidrotexniki qurğu təmir olunmuş və 1.5 km beton kanal tikilmişdir.
Rayon Telekommunikasiya Qovşağı tərəfindən rayonun Ağbaş kəndinə yeni kabel xətti çəkilməklə 20 ədəd telefon və 10 ədəd internet xətti çəkilmişdir. Mərkəzi EATS xidməti ərazisində şəhərdaxili hava rabitə xətlərində cari təmir işləri aparılmışdır. Rayonda telefon abunəçilərinin sayı 3906 nəfərdir. Son 6 ayda 124 telefon xətti çəkilmişdir. İnternet istifadəçilərinin sayı isə 2510 nəfərdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq tapşırığına əsasən Şabran rayonunda əhalinin tibbi müayinəsi keçirilmişdir. 18 yaşdan yuxarı olan 42711 nəfərdən 41111 nəfəri tibbi müayinədən keçmişdir.
Şabran rayonunun təhsil sahəsində də bir sıra nailiyyətlər əldə olunmuşdur. 2018-2019-cu tədris ilinin sonunda Şabran şəhər 3 saylı tam orta məktəbin məzunu, IV ixtisas qrupu üzrə 650-dən yuxarı bal toplayan Nigar Səlimova Təhsil nazirinin müvafiq əmrinə əsasən qızıl medalla təltif olunmuşdur. Qeyd edək ki, bu il ali məktəblərə qəbul imtahanlarında rayonumuzdan 3 nəfər məzun 600-dən yuxarı bal toplamışdır.
Rayonda Gənclər və İdman idarəsi tərəfindən 2019-cu ilin 6 ayı ərzində 13 rayon səviyyəli idman tədbiri keçirilmiş və bu tədbirlərdə 1022 nəfər idmançı iştirak etmişdir. Şabran rayon komandaları 15 respublika səviyyəli və 8 zona yarışında iştirak etmişdir. 134 nəfərin iştirak etdiyi yarışlarda 6 qızıl, 6 gümüş və 17 bürünc medal qazanılmışdır.
            2019-cu ilin I yarısında rayon yerli büdcəsinin gəlirlərinin icrası proqnozlaşdırılmış  2.1 milyon manata qarşı 3.4 milyon manat, yəni 161 faiz icra edilmişdir.
                Yerli büdcənin xərcləri isə təsdiq edilmiş 2.4  milyon manata qarşı 1.6 milyon manat və ya 68.7 faiz təşkil etmişdir. Cəmi xərclərin 1.4 milyon manatı və ya 85.3 faizi müdafiə olunan xərclərə, 242 min manatı və ya 14.7 faizi digər xərclərin maliyyələşdirilməsinə yönəlmişdir. Əməyin ödənişi üzrə borc qalığı olmamışdır.
                Rayon iqtisadiyyatında muzdla çalışan işçilərin orta aylıq əmək haqqı 339 manat olmaqla əvvəki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 3.6 faiz artmışdır.
Şabran rayonunda 7064 nəfər əmək pensiyaçısı və 2674 nəfər sosial müavinət alan vətəndaş vardır. 2019-cu ilin 6 ayının nəticələrinə əsasən orta əmək pensiyasının məbləği 207 manat təşkil etmişdir. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamlarına əsasən 01 yanvar 2019-cu il tarixdən əmək pensiyaları 3 faiz indeksləşdirilərək rayon üzrə 6951 nəfər pensiyaçıya, 01 mart 2019-cu il tarixdən minimum pensiya məbləği 160 manata çatdırılaraq 2010 pensiyaçıya və 01 fevral 2019-cu il tarixdən şəhid ailələrinə verilən sosial müavinət 300 manata çatdırılmışdır ki, bu da rayon üzrə 70 şəhid ailəsinə şamil edilmişdir.
              2019-cu ilin 6 ayı ərzində rayon üzrə əmək pensiyaları və müavinətlər üçün 11 milyon manat vəsaitin ödənişi plastik kartlarla həyata keçirilmişdir.
Cənab Prezident iclasda ölkədə 60 min iş yerinin açıldığını və bunun da 40 mininin ödənişli ictimai iş yeri olduğunu bildirmişdir. Rayonumuzda da bu ilin əvvəlindən 310 ictimai iş yeri açılmışdır və əhalinin məşğulluğu təmin edilmişdir.
Əhalinin özünəməşğulluq layihələrinin seçimlərinə 188 nəfər işaxtaran və işsiz vətəndaş müraciət etmiş, 29 nəfəri təlimlərə cəlb olunmuşdur.
            “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın 1-ci ilidir. Dövlət Proqramında Şabran rayonu üçün nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrası davam edir.